Teyzemin Hikâyesi / Patrick White

Patrick White'ın Teyzemin Hikâyesi (The Aunt's Story), ilk olarak 1948'de yayımlanmış. Yazarın üçüncü romanı ve oldukça derin, psikolojik bir anlatı. Roman, ana karakter Theodora Goodman'ın içsel yolculuğunu ve kimlik arayışını işliyor.  Belirtmeden geçmeyeyim, White, Nobel ödüllü (1973) bir yazar. Diğer yandan bu ödülleri niye böyle bol keseden ve boş beleş bir şekilde dağıttıklarını tam olarak anlayamamamın sebeplerinden biridir Patrick White. Tamam, etkileyici konular ve fikirler üzerinden gitme yeteneğine sahip ama (her ne kadar yapmayı sevmesem de) karşılaştırmalı gittiğimizde White'tan daha önce ve hatta belki de defalarca ödül alması gerekenler varken ve alamamışken White'in alması da bir miktar tuhaf. Yazarı yerdiğimden ya da gömdüğünden değil, hatta konu onunla bile alakalı değil muhtemelen ama ne bileyim işte...

Teyzemin Hikâyesi

Nobel özelinde ödüller hakkında bu kadar çemkirdikten sonra, Teyzmin Hikâyesi'ne geri dönelim. Yapıt, üç ana bölümden oluşuyor.

Morte de Madame: Bu bölümde, Theodora'nın Avustralya'daki çocukluğu ve gençliği anlatılıyor. Annesi tarafından sürekli eleştirilen ve beklentileri bir türlü karşılayamayan Theodora, içe dönük ve hayalperest bir karakter geliştiriyor.

Jardin Exotique: Annesinin ölümünden sonra, Theodora Fransa'ya seyahat ediyor ve burada bir pansiyonda kalıyor. Bu bölümde, Theodora'nın gerçeklik algısı giderek bulanıklaşıyor ve iç dünyası dış dünyayla çatışmaya başlıyor.

Holstius: Son bölümde, Theodora Amerika'ya gidiyor ve burada Holstius adında bir karakterle tanışıyor. Bu karşılaşma, onun zihinsel durumunun doruk noktasına ulaşmasına neden oluyor ve kimlik arayışı tamamlanıyor.

Genel olarak baktığımızda roman, bireyin kimlik arayışı, gerçeklik ve delilik arasındaki ince çizgi, yalnızlık ve toplumun beklentileri gibi derin temaları işliyor. Theodora'nın içsel dünyası ve dış dünya arasındaki çatışma, okuyucuyu insan psikolojisinin derinliklerine götürüyor. 

Kitap ilk yayınlandığında çok fazla ilgi görmemiş. Hatta dikkate bile alınmamış neredeyse. Oysa ki White'ın da (en azından 1959 yılına kadar) en sevdiği yapıtlarından biriymiş. 1959 yılında yazdığı bir mektupta "Bu, en çok sevdiğim eserimdir ve sadece altı Avustralyalının beğenmiş olması beni her zaman rahatsız etmiştir," demiş. Buradan kitabın o dönemde Avustralya'da sadece 6 tane satıldığı sonucuna ulaşıyoruz doğal olarak ama bu konuda herhangi bir bilgiye de sahip değilim. Sadece yazarın cümlesinden yaptığım çıkarım bu.

Özetlersek, Patrick White'ın Teyzemin Hikâyesi, insan ruhunun derinliklerine inen, karmaşık ve düşündürücü bir roman. Theodora Goodman'ın içsel yolculuğu ve kimlik arayışı, okuyucuyu insan psikolojisi ve toplumun birey üzerindeki etkileri üzerine düşünmeye sevk ediyor. Kendi hayatınızdan bazı parçaları hatırlayarak da okuyorsunuz hatta. White'ın zengin dili ve derin karakter analizlerinin öne çıkan yanları olduğunu da belirtelim.

Kitabın bendeki edisyonu 1973 yılında Milliyet Yayınları'ndan çıkmış olanı. Aynı yıl Nobel almasının ardından ticari kaygılarla hemen bir çevirisinin yapıldığını anlamak zor değil. :) Günümüzde piyasada bulunmuyor. Okumak isteyenler... Sahaflara gidip arayın! O arayış sırasında bambaşka kitaplar bulacağınıza eminim.