Mephistopheles - Modern Dünyada Şeytan / Jeffrey Burton Russell

Mephistopheles - Modern Dünyada Şeytan (Mephistopheles: The Devil in the Modern World) kitabı, şeytan algısının Reform döneminden modern dünyaya kadar nasıl değiştiğini ele alan kapsamlı bir çalışma. Kitap, teolojik, felsefi, sanatsal, edebi ve popüler kültür perspektiflerinden şeytanın tarihini inceleyerek, modern düşüncenin şeytan kavramı üzerindeki etkilerini analiz ediyor. Russell, modern çağın rasyonalizmi, bilimsel gelişmeleri ve bireyselcilik anlayışının şeytan algısını nasıl parçaladığını ve dönüştürdüğünü detaylı bir şekilde ele alıyor. Bakış açısı bazı yerlerde o kadar farklılaşıyor ki kendinizden bir şeyler bulmaya bile başlıyorsunuz.

Mephistopheles - Modern Dünyada Şeytan

Kitap, özellikle 18. ve 19. yüzyıldaki aydınlanma düşüncesinin şeytan algısını nasıl değiştirdiğini ve bu değişimin dini inançlar, kültürel temsiller ve toplumsal yapılar üzerindeki etkilerini sorguluyor genel olarak. Russell, şeytanın tarihsel bağlamda sadece bir korku figürü olmadığını, aynı zamanda insanoğlunun ahlaki ve varoluşsal mücadelelerini anlamlandırma çabasında önemli bir sembol olduğunu vurguluyor. Teolojik bir yaratıktan çok insanın kendisi ile ilgili iyi ve kötü kavramlarını anlama çabası olarak yorumluyor.

Mephistopheles ayrıca, Goethe'nin Faust eseri gibi şeytan figürünün edebiyat ve sanatta nasıl yeniden yorumlandığını da inceliyor. Russell, bu çalışmasıyla şeytan kavramının din ile bilim arasında sıkışmış modern dünyadaki rolüne ışık tutarken okuyucuya felsefi bir sorgulama sunuyor. 

Bu kapsamlı inceleme, şeytanın modern dünyada dini bir kavramdan öte, kültürel ve psikolojik bir sembole evrilmesini derinlemesine anlamak isteyenler için eşsiz bir kaynak niteliğindedir diyebiliriz. 18. yüzyıldan sonra gelişen ya da ortaya çıkan fikirlerle günümüzde iyi - kötü kavramlarını anlama çabası için oldukça da etkili.

Daha önce bahsettiğimiz ve Kötülüğün Tarihi olarak anılmakta olan serinin son kitabı Mephistopheles. Bu noktada da kafa kurcalayan bir durum var. Cornell University Press tarafından, bu 4 kitapla birlikte beşinci bir kitap daha basılmış. The Prince of Darkness: Radical Evil and the Power of Good in History adıyla basılan bu kitap bir anlamda serinin tamamlayıcısı gibi görünüyor. Dilimize neden serinin beşinci kitabı olarak çevrilmediğini henüz anlayabilmiş değilim. Oysa ki adından da anlaşılacağı üzere seriyi tamamlayan kitap gibi görünüyor.